คำตอบสั้น ๆ:
การเปิดร้านโดยไม่รู้ต้นทุนที่แท้จริง ทำให้ตั้งราคาขายผิด วางแผนเงินสดไม่แม่น และเสี่ยงขาดทุนตั้งแต่เริ่มต้น วิธีแก้คือเก็บข้อมูลต้นทุนทุกประเภทอย่างละเอียด ทั้งต้นทุนสินค้า ต้นทุนแฝง และค่าใช้จ่ายคงที่ เพื่อกำหนดราคาขายและกำไรได้อย่างแม่นยำ
ทำไมการไม่รู้ต้นทุนที่แท้จริงถึงอันตราย
หลายคนเปิดร้านด้วยความฝันและแพชชั่น แต่กลับลืมทำการบ้านเรื่องต้นทุนอย่างรอบคอบ ผลลัพธ์คือ รายรับไม่พอรายจ่าย แม้จะขายดี ก็ยังไม่มีกำไร เพราะปัญหาหลักคือ ตั้งราคาขายจากความรู้สึก ไม่ใช่ข้อมูลจริง
ความเสี่ยงที่เกิดขึ้น:
- ตั้งราคาต่ำเกินไป – ขายเยอะแต่กำไรน้อย หรือขาดทุน
- ไม่รู้จุดคุ้มทุน – ไม่รู้ว่าต้องขายกี่ชิ้นถึงจะไม่ขาดทุน
- เงินสดหมุนไม่ทัน – จ่ายค่าวัตถุดิบ ค่าแรง ค่าเช่าไม่ทันเวลา
- วางแผนขยายร้านไม่ได้ – เพราะไม่รู้กำไรจริงต่อเดือน
ต้นทุนที่เจ้าของร้านมักมองข้าม
การรู้ต้นทุนไม่ใช่แค่ราคาวัตถุดิบ แต่ต้องรวมค่าใช้จ่ายอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้องด้วย เช่น
- ต้นทุนผันแปร (Variable Cost)
- วัตถุดิบต่อหน่วย
- ค่าบรรจุภัณฑ์
- ค่าขนส่งสินค้า
- ต้นทุนคงที่ (Fixed Cost)
- ค่าเช่าร้าน
- ค่าน้ำ-ค่าไฟขั้นต่ำ
- เงินเดือนพนักงานประจำ
- ต้นทุนแฝง (Hidden Cost)
- ค่าเสื่อมอุปกรณ์
- ค่าซ่อมบำรุง
- ค่าธรรมเนียมชำระเงิน (เช่น ค่าธรรมเนียม QR PromptPay หรือบัตรเครดิต)
- ต้นทุนด้านเวลา
- เวลาที่เจ้าของร้านใช้ลงแรงเอง
- เวลารอการผลิตหรือจัดส่ง
วิธีคำนวณต้นทุนอย่างง่าย
สูตรพื้นฐาน:
CopyEditต้นทุนต่อหน่วย = (ต้นทุนผันแปรทั้งหมด + (ต้นทุนคงที่ ÷ จำนวนสินค้าที่ขายได้ต่อเดือน))
ตัวอย่าง:
- วัตถุดิบต่อแก้ว = 20 บาท
- ค่าเช่าร้าน 15,000 บาท/เดือน (ขายได้ 1,500 แก้ว)
- ค่าน้ำไฟ 3,000 บาท/เดือน
- ค่าแรงพนักงาน 9,000 บาท/เดือน
ต้นทุนต่อแก้ว = 20 + (15,000+3,000+9,000)/1,500 = 20 + 18 = 38 บาท
ถ้าตั้งราคาขายเพียง 40 บาท กำไรขั้นต้นเหลือแค่ 2 บาท/แก้ว ซึ่งเสี่ยงมาก
3 ขั้นตอนรู้ต้นทุนจริง ป้องกันเจ๊ง
- จดบันทึกทุกค่าใช้จ่าย – ใช้สมุดหรือโปรแกรม POS ร้านอาหาร/ค้าปลีก
- แยกประเภทต้นทุน – คงที่ / ผันแปร / แฝง เพื่อวิเคราะห์ง่าย
- คำนวณจุดคุ้มทุน (Break-Even Point) – รู้ว่าต้องขายกี่ชิ้นถึงไม่ขาดทุน
ใช้เทคโนโลยีช่วยลดความผิดพลาด
ปัจจุบันมี ระบบบริหารร้าน เช่น ระบบ POS ร้านอาหาร Orderkub ที่ช่วยบันทึกยอดขาย ต้นทุน และกำไรแบบเรียลไทม์ ทำให้เจ้าของร้านตัดสินใจได้แม่นขึ้น ลดโอกาสตั้งราคาผิด และรู้กำไรจริงทุกวัน
สรุป
การเปิดร้านโดยไม่รู้ต้นทุนที่แท้จริง เหมือนขับรถโดยไม่มีมาตรวัดน้ำมัน – คุณอาจไปไม่ถึงเป้าหมายตั้งแต่วันแรก อย่าให้ความฝันพังเพราะ “ไม่รู้ตัวเลข” เริ่มเก็บข้อมูลต้นทุนวันนี้ เพื่อความมั่นคงของธุรกิจในอนาคต
